Temel Giriş-Çıkış Sistemi (Basic
Input-Output System BIOS) bilgisayarınızın yaşamsal önemdeki bir iç
yazılımıdır ve anakart üzerindeki bir silinmez yongada kayıtlıdır.
İşletim sistemi ile bilgisayar donanımının haberleşmesini sağlayan
temel yönergelerden oluşur. BIOS olmazsa işletim sistemi bilgisayar
donanımı ile haberleşemez ve elbette denetimi de sağlayamaz.
Diğer bir deyişle BIOS bilgisayarın olmazsa olmaz bir bileşenidir. Eğer
BIOS ayarları yanlış yapılırsa bilgisayarınız %40 oranında
yavaşlayabilir. Diğer yandan yeni yongasetleri (chipset) ve işlemciler
çıktıkça BIOS ayarları da git gide daha karmaşık duruma geliyor. Sonuç
olarak günümüzdeki bir çok teknik insanın bile modern BIOS’larda
bulunan meslek argosu ve açık olmayan ayarlar nedeniyle kafası karışmış
durumda.
Ancak her şey yolunda THG yardım için yanınızda! Her anakart ve/veya
bilgisayar üreticisi farklı BIOS’lar kullandığından bir örnek seçmek
zorundayız ve bizde bu iş için A7N8X-E Deluxe anakartı seçtik. Bu
anakartı özel olarak seçmemizin nedeni günümüz anakartlarının bu temel
tasarımı sıklıkla kullanıyor olması. Dahası A7N8X-E ASUS’un en çok
satan modelleri arasında iki yıldır da pazarda bulunuyor ve günümüzde
de AMD tabanlı sistemler için hala satılıyor. Başka anakartların biraz
farklı olacakları kesin olsa da bu yazımızdan elde edeceğiniz
“alışkanlıkla” kendi ayarlarınızı başarıyla yapabileceğinize eminiz.
BIOS’ta yanlış değişiklikler yapmanın bilgisayarınızı çalışmaz duruma
getirebileceğini anımsatalım. Böyle bir durumla karşılaşırsanız
yardımınıza BIOS sıfırlama (reset) koşuyor ve tüm ayarları varsayılan
“fabrika ayarlarına” getirebiliyorsunuz ancak bu ayarlar yalnızca
“varsayılan” oluyor “iyileştirilmiş” değil. Bu işlem genellikle anakart
üzerindeki bir atlatıcıyla (jumper) yapılıyor ve hatta dizüstü
bilgisayarlarda bunun için gömülü bir düğmecik yerleştirilerek işiniz
daha da kolaylaştırılabiliyor! Burada anlatacağımız hiçbir işlemin
bilgisayarınıza herhangi bir zararı yoktur ancak adımları sıkı sıkıya
izlemeniz gerekiyor.
Dell HP Gateway ve Micron gibi büyük bilgisayar üreticileri genellikle
BIOS ayarlarını oldukça kısıtlıyorlar çünkü son kullanıcının sürekli bu
ayarları “kurcalayıp” yardım masalarının telefonlarını kilitlemesini
istemiyorlar o yüzden bilgisayar meraklıları bu tür markaları çok
tercih etmiyorlar. Sonuç olarak burada sözünü ettiğimiz bazı
geliştirmelerden bazı model bilgisayarları kullananların
yararlanamayacaklarını üzülerek belirtelim.
Çoğunluk bilgisayarın açılışında BIOS ayarlarına nasıl giriş
yapılacağını gösteren kısa bir uyarı iletisi görüntüleniyor. Bilgisayar
işletim sistemi yüklenmeye başlamadan önce BIOS ayarlarına girmek için
kullanılacak tuşa basmanız için sizi bir iki saniye kadar bekliyor.
BIOS’a girmek için genellikle kullanılan yöntem bilgisayar hemen
açıldığı anda gerekli tuşa basılı tutmak veya ayar ekranı gelene kadar
art arda defalarca basmak oluyor çünkü iletinin görüntülendiği an
kaçırılırsa bilgisayarı yeniden başlatmak gerekiyor. Çoğunluk
bilgisayarda bu tuş DEL F1 veya F2 oluyor. Eğer açılış sırasında bu
tuşlardan herhangi birisi sizi BIOS ayarların sokmuyorsa kullanım
kılavuzuna bakmanızı ve hatta gerekirse üreticinizi aramanızı
öneriyoruz.
Her ayrı BIOS ayarı için bilgisayarınızı yeniden başlatmanızı öneririz
çünkü bazı işlevler çalışmayı bozabiliyor. Böyle yaparak hatanın hangi
BIOS ayarı değişikliğinden kaynaklandığını anlayabilirsiniz ve bu
elbette en son yaptığınız değişiklik olur. Daha deneyimli kullanıcılar
ne yaptıklarını biliyorlarsa bu önerimize uymayabilirler.
Perş. Nis. 02, 2009 9:25 pm
